Η κύρια ευθύνη για τις χρόνιες παθογένειες βαραίνει τη Νέα Δημοκρατία, η οποία κυβέρνησε ή συγκυβέρνησε τα 15 από τα τελευταία 21 χρόνια — ιδίως στη μεταμνημονιακή περίοδο, όταν υπήρχε η δυνατότητα ριζικού επανασχεδιασμού του αναπτυξιακού πλαισίου.
Ο Υπουργός Ανάπτυξης, με μπαράζ δημοσιεύσεων (26.8.25), ανακοίνωσε ότι «το Υπουργείο για πρώτη φορά εξασφάλισε την επιστροφή χρημάτων από επενδύσεις προηγούμενων αναπτυξιακών νόμων που δεν ολοκληρώθηκαν. Ήδη έχουν αποσταλεί για είσπραξη στην ΑΑΔΕ τα πρώτα 43 εκατ. ευρώ προς ανάκτηση, ενώ οι έλεγχοι και οι ανακτήσεις θα συνεχιστούν με τον ίδιο εντατικό ρυθμό τις επόμενες εβδομάδες. Στόχος είναι η εμπέδωση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, ώστε τα χρήματα των Ελλήνων πολιτών να αξιοποιούνται σε πραγματικές παραγωγικές επενδύσεις που δημιουργούν θέσεις εργασίας και ενισχύουν την ανάπτυξη».
Σε παλαιότερο μπαράζ αναρτήσεων του (20.3.25) για το ίδιο ζήτημα είχε αναφέρει: «Για τους αναπτυξιακούς νόμους του 2004 και του 2011 διαπιστώσαμε ότι έχουν δοθεί χρήματα για επενδύσεις που δεν ολοκληρώθηκαν. Έχουμε ξεκινήσει να εκδίδουμε αποφάσεις ανάκτησης αυτών των χρημάτων, συνολικού ύψους 480 εκατ. ευρώ. Μία προς μία οι υποθέσεις προωθούνται στην ΑΑΔΕ· δεν πρόκειται να αφήσουμε ούτε ένα ευρώ που να μη γυρίσει στα δημόσια ταμεία, ώστε να αξιοποιηθεί για κοινωνικούς και αναπτυξιακούς σκοπούς».
Το Υπουργείο Ανάπτυξης φέρει ακέραιη ευθύνη για τη διασφάλιση της νομιμότητας, της διαφάνειας και της αποτελεσματικής αξιοποίησης των δημόσιων πόρων. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί οφείλουν να είναι ανεξάρτητοι από πολιτικές πιέσεις και επικοινωνιακές σκοπιμότητες, προσηλωμένοι αποκλειστικά στη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος. Οι θριαμβολογίες του Υπουργού, που παρουσιάζουν την απλή άσκηση των καθηκόντων του ως «ηρωικές αποκαλύψεις», συνιστούν μορφή επικοινωνιακού λαϊκισμού και επιχειρούν να μεταθέσουν την ευθύνη σε «διεφθαρμένους» επιχειρηματίες και δημόσιους υπαλλήλους.
Οι τροπολογίες που εισήγαγε ο Υπουργός τον Μάρτιο του 2025 στον αναπτυξιακό νόμο 4887/2022 εγείρουν σοβαρά ζητήματα χρηστής διοίκησης και είναι σε αντίστιξη με το προφίλ του υπουργού που έρχεται να πατάξει τη διαφθορά. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα:
Καταργήθηκε η υποχρέωση έκθεσης πιστοποίησης για σχέδια κάτω των 700.000 ευρώ, αφήνοντας κρίσιμες αξιολογήσεις χωρίς εξωτερικό έλεγχο. Αυτό υποβαθμίζει την αξιοπιστία της διαδικασίας και δημιουργεί κινδύνους καταστρατήγησης (άρθρο 17 παρ. 5).
Εκχωρήθηκε στον Υπουργό η δυνατότητα διακριτικής κατανομής πόρων· με υπουργική απόφαση καθορίζεται ποια σχέδια θα ενταχθούν. Έτσι υπονομεύεται η αντικειμενικότητα και δημιουργούνται περιθώρια πολιτικών παρεμβάσεων, επαναφέροντας πρακτικές της προ-μεταπολιτευτικής εποχής (άρθρο 19 παρ. 8).
Το πρόβλημα γίνεται εντονότερο αν εξεταστούν οι πράξεις της ίδιας της κυβέρνησης. Επί υπουργίας Σκρέκα, με τον νόμο 5079/2023, η Νέα Δημοκρατία έδωσε αλλεπάλληλες παρατάσεις σε έργα των νόμων του 2004, 2011 και 2016 — ακόμη και σε έργα ανενεργά για 19 χρόνια. Μάλιστα, η πρώτη τροπολογία του σημερινού υπουργού με την ανάληψη των καθηκόντων του (Ν. 5131/2024), ήταν η διετής παράταση σε όλα τα έργα του Ν. 4399/2016, αυτή τη φορά χωρίς την προϋπόθεση υλοποίησης του 10% του επενδυτικού σχεδίου, που αποτελούσε στοιχειώδες φίλτρο αξιοπιστίας.
Η ρητορική περί «απόλυτης διαφάνειας» αποδομείται, λοιπόν, από τις ίδιες τις νομοθετικές επιλογές του Υπουργείου. Αντί για ρητορικά τεχνάσματα, ο Υπουργός οφείλει να δώσει σαφείς απαντήσεις στα εξής ερωτήματα:
-Ο Υπουργός προβαίνει σε λαϊκίστικες ανακοινώσεις προκειμένου να αποκρύψει την αποτυχία του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022 της κυβέρνησής του. Μέχρι σήμερα δεν έχει εκταμιευθεί ούτε ένα ευρώ ενίσχυσης για τα επενδυτικά σχέδια που έχουν υπαχθεί στον νόμο, ενώ –σύμφωνα με το ίδιο το Υπουργείο– οι πρώτες υπαγωγές έγιναν μόλις τους τελευταίους 12 μήνες.
-Θριαμβολογεί για τη διαβίβαση στην ΑΑΔΕ προς είσπραξη των πρώτων 43 εκατ. ευρώ από μη ολοκληρωμένες επενδύσεις. Ωστόσο η ανακοίνωση αυτή είναι έωλη, καθώς δεν έχουν δημοσιευθεί στο ΦΕΚ αποφάσεις ανάκτησης μέχρι αυτού του ποσού, γεγονός που καθιστά αδύνατη τη διαβίβαση στην ΑΑΔΕ.
-Σε προηγούμενη ανακοίνωσή του, ο υπουργός είχε αναφέρει ότι το προς είσπραξη ποσό ανέρχεται σε 480 εκατ. ευρώ. Πότε λοιπόν θα ολοκληρωθεί η είσπραξη αυτού του ποσού; Οι αποφάσεις ανάκτησης δημοσιεύονται υποχρεωτικά στο ΦΕΚ· γιατί δεν δημοσιοποιεί ο Υπουργός τη σχετική λίστα; Αν πάλι δεν έχει ακόμη καταρτιστεί, τότε πώς προκύπτει το ποσό των 480 εκατ. ευρώ που ανακοινώθηκε;
- Γιατί παραμένουν ανολοκλήρωτες επενδύσεις με εγκεκριμένες ενισχύσεις, επτά χρόνια μετά το πέρας της μνημονιακής επιτήρησης;
- Γιατί δεν έχουν αυξηθεί οι διαθέσιμοι πόροι, ιδίως για τη μεταποίηση;
- Γιατί το 2024 δεν προκηρύχθηκε ούτε ένα νέο καθεστώς ενίσχυσης;
- Γιατί συνεχίζεται η αποκλειστική χρηματοδότηση μέσω του εθνικού ΠΔΕ, χωρίς αξιοποίηση ευρωπαϊκών εργαλείων;
- Γιατί καθυστερούν οι αξιολογήσεις, ενώ πολλοί αξιολογητές παραμένουν απλήρωτοι;
- Γιατί το πληροφοριακό σύστημα του νόμου 4887/2022 δεν λειτουργούσε επί δύο συναπτά έτη και σήμερα λειτουργεί μόνο για την υποβολή των αιτήσεων στις τρεις νέες προκηρύξεις;
- Γιατί δεν έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος των έργων του Ν. 3299/2004 που όφειλαν να έχουν ολοκληρωθεί έως την 1/4/2024; Έχουν ήδη περάσει 19 μήνες. Πώς δεν έχει ακόμη καταρτιστεί σχετική λίστα;
Η κύρια ευθύνη για αυτές τις χρόνιες παθογένειες βαραίνει τη Νέα Δημοκρατία, η οποία κυβέρνησε ή συγκυβέρνησε τα 15 από τα τελευταία 21 χρόνια — ιδίως στη μεταμνημονιακή περίοδο, όταν υπήρχε η δυνατότητα ριζικού επανασχεδιασμού του αναπτυξιακού πλαισίου.
Ο Υπουργός καλείται να εγκαταλείψει τον ρόλο του «εισαγγελέα» και να αναλάβει τον θεσμικό του ρόλο. Απαιτείται γενναία αύξηση πόρων, επιτάχυνση αξιολογήσεων και ελέγχων, αναβάθμιση της απορροφητικότητας και –κυρίως– αλλαγή του αναπτυξιακού παραδείγματος.
(Ο Λόης Λαμπριανίδης είναι αφ. Καθηγητής ΠΑΜΑΚ, πρ. Γενικός Γραμματέας Ιδιωτικών Επενδύσεων υπ. Οικονομίας & Ανάπτυξης)
from Όλες Οι Ειδήσεις - Dnews https://ift.tt/KGXQ10R
via IFTTT