Η υπογεννητικότητα κλείνει τα σχολεία στην Περιφέρεια όμως και το Υπουργείο Παιδείας παρακολουθεί αμέτοχο την κατάσταση καθώς αντιμετωπίζει την λειτουργία των σχολικών μονάδων με οικονομικοτεχνικούς όρους.
Η σχολική χρονιά ξεκινά σήμερα με μεγάλες προσδοκίες αλλά ακόμα περισσότερα λουκέτα καθώς η πληγή του δημογραφικού ερήμωσε τις τάξεις με αποτέλεσμα το πρώτο κούδουνι για το 2025-2026 να μην χτυπήσει σε 714 σχολεία της επικράτειας.
Βέβαια το Υπουργείο Παιδείας και οι Περιφέρειες Εκπαίδευσης επιχειρούν να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις τονίζοντας ότι τα λουκέτα στα σχολεία δε ισοδυναμούν με οριστικό κλείσιμο και τελεσίδικη παύση λειτουργίας αλλά αποτελούν ένα προσωρινό μέτρο που επανεξετάζεται κάθε χρόνο με βάση τα τρέχοντα δεδομένα μαθητικού πληθυσμού. Κριτήριο για την απόφαση αναστολής λειτουργίας είναι οι μηδενικές ή οι ελάχιστες εγγραφές. Όμως η αλήθεια είναι ότι κάθε χρόνο τα σχολεία συρρικνώνονται, η εκπαίδευση στενάζει και οι αρμόδιοι παρακολουθούν αδιάφοροι τον μαρασμό των σχολείων ιδίως στην Περιφέρεια.
Η αναστολή λειτουργίας σχολικών μονάδων σε όλη την Ελλάδα έχει πάρει τη μορφή χιονοστιβάδας, αφού την τελευταία δεκαετία έχουν κλείσει ή συγχωνευτεί χιλιάδες νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια με την κατάσταση να δείχνει ανεξέλεγκτη. Ένα φαινόμενο που αποτυπώνει με τον πιο δραματικό τρόπο την κρίση που διαπερνά την ελληνική κοινωνία και, ταυτόχρονα, φέρνει στο προσκήνιο τις ευθύνες των κυβερνήσεων που επί χρόνια διαχειρίζονται την εκπαίδευση με περικοπές και συγχωνεύσεις.
Κάθε τάξη που αδειάζει σημαίνει λιγότερες φωνές παιδιών, λιγότερη ζωή στα χωριά και στις μικρές πόλεις και, μακροπρόθεσμα, λιγότερη ελπίδα για την ανανέωση της ελληνικής κοινωνίας.
Οι αριθμοί που «σβήνουν» τα σχολεία από τον χάρτη
Για το σχολικό έτος 2025-2026 κατατέθηκαν 71.181 αιτήσεις στην Α΄ Δημοτικού, έναντι 115.000 το 2010. Μέσα σε 15 χρόνια χάθηκαν σχεδόν 44.000 μαθητές από το εκπαιδευτικό σύστημα, μια πτώση που αποτυπώνει με δραματικό τρόπο την υπογεννητικότητα. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι ότι οι αιτήσεις για Νηπιαγωγείο ανήλθαν φέτος σε 65.803, δηλαδή 5.378 λιγότερες από την Α΄ Δημοτικού προαναγγέλλοντας ακόμη πιο μικρούς αριθμούς μαθητών στα επόμενα χρόνια. Η μείωση των μαθητών δεν κατανέμεται ισόρροπα. Στην Αττική, τη Θεσσαλονίκη και τα μεγάλα αστικά κέντρα παρατηρείται σχετική συγκέντρωση παιδιών, όμως η περιφέρεια πληρώνει το μεγαλύτερο τίμημα.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τα περισσότερα σχολεία που αναστέλλουν τη λειτουργία τους φέτος βρίσκονται στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, όπου 154 σχολικές μονάδες δεν θα ανοίξουν τις πόρτες τους. Ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία με 150 σχολεία, ενώ στην Θεσσαλία φτάνουν τα 81.
Η Αττική καταγράφει 77 «λουκέτα», αποδεικνύοντας ότι το πρόβλημα δεν αφορά πλέον μόνο την περιφέρεια. Στην Πελοπόννησο αναστέλλουν τη λειτουργία τους 44 σχολεία, στην Ήπειρο 43 και στην Κρήτη 42. Στη Δυτική Ελλάδα 37 σχολικές μονάδες δεν θα λειτουργήσουν φέτος, ενώ στη Στερεά Ελλάδα τα σχολεία που κλείνουν είναι 28. Η Δυτική Μακεδονία μετρά 21, το Νότιο Αιγαίο 15, ενώ σε Βόρειο Αιγαίο και Ιόνιο από 11 αντίστοιχα.
Ο δημογραφικός «κόφτης» και οι κυβερνητικές ευθύνες
Η υπογεννητικότητα είναι μια αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα. Το 2010 καταγράφηκαν περίπου 115.000 γεννήσεις· το 2021 μόλις 85.000. Σε μια δεκαετία χάθηκαν 30.000 παιδιά, με άμεσο αντίκτυπο στον αριθμό μαθητών και κατ' επέκταση στις σχολικές τάξεις. Το δημογραφικό πρόβλημα δεν εμφανίστηκε ξαφνικά. Η υπογεννητικότητα συσσωρεύεται δεκαετίες και οι πολιτικές που αγνόησαν τις ανάγκες των νέων οικογενειών, με περικοπές, συγχωνεύσεις σχολείων και μειωμένες δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση, έκαναν την κατάσταση ακόμα πιο δραματική. Αντί να αξιοποιηθεί η μείωση του μαθητικού πληθυσμού για ποιοτική αναβάθμιση – μικρότερα τμήματα, καλύτερη υποδομή, ενίσχυση του εκπαιδευτικού έργου – η πολιτεία προχωρά σε λουκέτα και συμπιέσεις που εντείνουν τις ανισότητες. Οι συνέπειες δεν περιορίζονται στα σχολεία. Η έλλειψη σχολικών μονάδων στις περιφερειακές περιοχές οδηγεί τις οικογένειες να μετακινούνται ή να εγκαταλείπουν τον τόπο τους, ενισχύοντας την ερημοποίηση των χωριών και τη συγκέντρωση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα. Η εκπαίδευση μετατρέπεται έτσι σε δείκτη κοινωνικής ανισότητας: οι πιο αδύναμοι οικονομικά και οι πιο απομακρυσμένοι κινδυνεύουν να μείνουν πίσω.
Όμως το δημογραφικό δεν είναι ο μόνος λόγος. Το λουκέτο σε δεκάδες σχολικές μονάδες έχει ρίζες στις μνημονιακές πολιτικές, όταν οι περικοπές στις δημόσιες δαπάνες οδήγησαν σε μαζικές συγχωνεύσεις. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του 2011, όταν 1.933 σχολεία συνενώθηκαν για να δημιουργηθούν 877 νέες μονάδες, με καθαρή μείωση περίπου 2.000 θέσεων εκπαιδευτικών. Το ίδιο μοτίβο φαίνεται να επαναλαμβάνεται και σήμερα με την επιλογή να λειτουργούν ταξεις με 25 μαθητές εις βάρος της μαθησιακής διαδικασίας όταν οι εκπαιδευτικοί ζητούν ευέλικτα τμήματα 15 μαθητών. Πολλές είναι οι φωνές από πλευράς εκπαιδευτικών ομοσπονδιών που τονίζουν ότι τα λουκέτα στα σχολεία είναι απόρροια της πολιτικής που αξιολογεί την Παιδεία με μαθηματικά κόστους – ωφέλειας.
Όπως τονίζει στο Dnews ο πρόεδρος της ΔΟΕ (Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδος) Σπύρος Μαρίνης «Η πραγματική απάντηση στο γιατί «εξαφανίζονται» τα σχολεία βρίσκεται λοιπόν όχι μόνο στους δείκτες υπογεννητικότητας, αλλά κυρίως στις επιλογές μιας πολιτικής που βλέπει την εκπαίδευση ως κόστος και όχι ως επένδυση για το μέλλον. Το δημογραφικό είναι απόρροια του συνολικού ανύπαρκτου πλαισίου στήριξης των νέων οικογενειών ώστε να πάρουν την απόφαση να κάνουν περισσότερα παιδιά. Οι συγχωνεύσεις και οι καταργήσεις σχολείων είναι η περίφημη πολιτική της εξοικονόμησης. Η αύξηση του αριθμού μαθητών από 22 στους 25 οδηγεί σε κλείσιμο τμημάτων σταδιακά, σε λουκέτα στα σχολεία και σε κάλυψων των κενών στα λοιπά σχολεία από τους εκπαιδευτικούς των σχολείων που έχουν βάλει λουκέτο.»
Ένα δυσοίωνο μέλλον με λιγότερους μαθητές
Η κρίση δεν σταματά στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Σύντομα η δευτεροβάθμια, και αργότερα τα πανεπιστήμια, θα υποδεχτούν πολύ λιγότερους μαθητές και φοιτητές. Χωρίς ουσιαστικές πολιτικές στήριξης των νέων οικογενειών, χωρίς κίνητρα για παραμονή στις τοπικές κοινωνίες, ο χάρτης των «σχολείων-φαντασμάτων» θα μεγαλώνει. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο αριθμός μαθητών Γυμνασίου έφτασε στο υψηλότερο σημείο το 2022-2023, όταν φοίτησαν 351.001 παιδιά που είχαν γεννηθεί το 2008, 2009 και 2010. Από εκεί και μετά, οι γεννήσεις μειώνονται δραματικά. Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση βρίσκεται μπροστά σε μια καθοδική πορεία, που θα γίνει ορατή σε λίγα μόλις χρόνια.
Ο χάρτης με τα λουκέτα στα σχολεία για την σχολική χρονιά 2025-2026
133 σχολεία δεν θα λειτουργήσουν στην Κεντρική Μακεδονία
Ειδικότερα σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της Περιφέρειας της Κεντρικής Μακεδονίας αναστέλλεται για φέτος η λειτουργία σε 41 Δημοτικά Σχολεία και 92 Νηπιαγωγεία. Μπορείτε να δείτε τα στοιχεία με τις μονάδες εδώ
29 σχολεία θα μείνουν κλειστά στην Δυτική Μακεδονία
Την αναστολή λειτουργίας 20 Νηπιαγωγείων και 9 Δημοτικών Σχολείων υπέγραψε η Αναπληρώτρια Περιφερειακή Διευθύντρια Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας κα Δέσποινα Παπαδοπούλου. Δείτε αναλυτικά τη λίστα εδώ
Αναστέλλεται η λειτουργία 54 Νηπιαγωγείων και 20 Δημοτικών Σχολείων στη Θεσσαλία
Αναστέλλεται η λειτουργία 54 Νηπιαγωγείων και 20 Δημοτικών Σχολείων στους Νομούς Καρδίτσας, Λάρισας, Μαγνησίας και Τρικάλων, για το σχ. έτος 2025-26, κυρίως λόγω έλλειψης μαθητών/τριών, με απόφαση της Αναπληρώτριας Περιφερειακής Διευθύντριας Β. Ζιάκα.Ειδικότερα πρόκειται για τις ακόλουθες σχολικές μονάδες:
38 σχολεία θα μείνουν κλειστά στην Ήπειρο
Λόγω έλλειψης μαθητών αποφασίστηκε η αναστολή λειτουργίας για τη σχολική χρονιά 2025-2026 σε 38 σχολεία Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης της Ηπείρου. 25 Νηπιαγωγεία και 13 Δημοτικά σχολεία και στους 4 νομούς της Περιφέρειας θα παραμείνουν κλειστά λόγω έλλειψης μαθητών, δεν συγκεντρώνουν δηλαδή τον επαρκή αριθμό μαθητών, ή δεν έχουν καθόλου μαθητές. Η απόφαση πάρθηκε από την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ηπείρου, μετά από σχετικές εισηγήσεις των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης των τεσσάρων Νομών.
4 σχολεία στην Πρωτοβάθμια έβαλαν λουκέτο στις Κυκλάδες
Την αναστολή λειτουργίας τριών Νηπιαγωγείων και ενός Δημοτικού Σχολείου, αρμοδιότητας της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων, για το σχολικό έτος 2025-2026, λόγω έλλειψης μαθητικού δυναμικού, προβλέπει απόφαση του Αν. ΠΔΕ Ν. Αιγαίου Γιάννη Παπαδομαρκάκη, ως ακολούθως:
Ένα Νηπιαγωγείο θα μείνει κλειστό στην Κεφαλλονιά
Αναστέλλεται η λειτουργία του Νηπιαγωγείου Καρδακάτων Κεφαλληνίας για το σχολικό έτος 2025-2026, λόγω μηδενικού αριθμού αιτήσεων εγγραφών, με απόφαση του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων Π. Αγγελόπουλου.
Λουκέτο σε τρία Νηπιαγωγεία στη Λέσβο
Την αναστολή λειτουργίας τριών Νηπιαγωγείων στη νησί της Λέσβου, για το σχολικό έτος 2025-2026, προβλέπει απόφαση της Αν, ΠΔΕ Βορείου Αιγαίου Κατερίνας Στρατάκη-Σύβρη, λόγω μη συμπλήρωσης του απαιτούμενου μαθητικού δυναμικού. Πρόκειται για τα Νηπιαγωγεία:
Νηπιαγωγείο Άντισσας Λέσβου
Νηπιαγωγείο Λισβορίου Λέσβου
Νηπιαγωγείο Μεγαλοχωρίου Λέσβου.
Στη Χίο μπαίνει λουκέτο σε μονοθέσιο Νηπιαγωγείο
Την αναστολή λειτουργίας του 1/θέσιου Νηπιαγωγείου Συκιάδας της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Χίου, και για το σχολικό έτος 2025-2026, προβλέπει απόφαση της Αν. ΠΔΕ Β. Αιγαίου Κ. Στρατάκη - Σύβρη.
Αναστέλλεται η λειτουργία 32 Δημοτικών και Νηπιαγωγείων στην Ανατολική Μακεδονία Θράκη
Aναστολή λειτουργίας 32 Δημοτικών Σχολείων και Νηπιαγωγείων και των Μειονοτικών Δημοτικών Σχολείων, για το σχολικό έτος 2025-2026 αποφάσισε η Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης. Η λίστα με τα σχολεία
Εξακολουθούν να βρίσκονται σε αναστολή σύμφωνα με την υπό στοιχεία Φ.2.1/7338/17-07-2023 απόφαση της Αναπληρώτριας Περιφερειακής Διευθύντριας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης και με την υπό στοιχεία Φ.2.1/5812/18-07-2024 απόφαση της Αναπληρώτριας Περιφερειακής Διευθύντριας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης κατά το σχολικό έτος 2025-2026, οι παρακάτω σχολικές μονάδες:
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Π.Ε. ΡΟΔΟΠΗΣ - ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Αμαράντων, Αμφίων, Δαρμένης, Κάτω Καρδάμου, Πόρπης, Σάλπης, Στυλαρίου (3η σχολική χρονιά) και Άνω Βυρσίνης, Κύμης, Πλαγιάς (2η σχολική χρονιά).
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Π.Ε. ΞΑΝΘΗΣ - ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Αιώρας και Παλαιού Ζυγού (3η σχολική χρονιά) και Παλαιού Κατραμίου (2η σχολική χρονιά).
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Π.Ε. ΡΟΔΟΠΗΣ - ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΑ ΔΗΜΟ- ΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Αμαράντων, Αμφίων, Δαρμένης, Κάτω Καρδάμου, Πόρπης, Σάλπης, Στυλαρίου (3η σχολική χρονιά) και Άνω Βυρσίνης, Κύμης, Πλαγιάς (2η σχολική χρονιά).
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Π.Ε. ΞΑΝΘΗΣ - ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Αιώρας και Παλαιού Ζυγού (3η σχολική χρονιά) και Παλαιού Κατραμίου (2η σχολική χρονιά).
Αναστέλλεται η λειτουργία 15 Δημοτικών Σχολείων και 22 Νηπιαγωγείων στην Πελοπόννησο
Την αναστολή 15 Δημοτικών Σχολείων και 22 Νηπιαγωγείων στην Πελοπόννησο, λόγω μηδενικών εγγραφών ή έλλειψης του ελάχιστου δυνατού μαθητικού δυναμικού, αποφάσισε ο Περιφερειακός Διευθυντής Δημήτρης Οικονομόπουλος. Πρόκειται για τις εξής σχολικές μονάδες:
Αναστέλλεται η λειτουργία 4 Νηπιαγωγείων και 5 Δημοτικών Σχολείων στα Δωδεκάνησα
Την αναστολή λειτουργίας, για το νέο σχολικό έτος 2025-26 4 Νηπιαγωγείων και 5 Δημοτικών Σχολείων στα Δωδεκάνησα,κυρίως λόγω έλλειψης μαθητών, αποφάσισε ο Αναπληρωτής Περιφερειακός Διευθυντής Νοτίου Αιγαίου, Χαράλαμπος Ψαράς. Ειδικότερα, πρόκειται για τις εξής σχολικές μονάδες:
Η απουσία πολιτικών στήριξης των νέων οικογενειών και της περιφέρειας οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο: λιγότερα παιδιά, λιγότερα σχολεία, περισσότερη ερήμωση. Το ερώτημα είναι αν η πολιτεία θα συνεχίσει στη λογική των συγχωνεύσεων και των λουκέτων στα σχολεία ή θα αντιστρέψει τους αρνητικούς δείκτες της υπογεννητικότητας επενδύοντας στην αναβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης και την ουσιαστική στήριξη της νέας γενιάς.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η δημόσια εκπαίδευση χρειάζεται άμεσες και στοχευμένες πολιτικές: υποστήριξη νέων οικογενειών, κίνητρα για παραμονή στις τοπικές κοινωνίες, αναβάθμιση των σχολικών υποδομών και ενίσχυση της διδασκαλίας με λιγότερους μαθητές ανά τάξη. Μόνο έτσι θα αποφευχθεί η περαιτέρω συρρίκνωση και θα μπορέσει η εκπαίδευση να ξαναγίνει πυλώνας της κοινωνίας και της ανάπτυξης. Η εικόνα των άδειων σχολείων δεν είναι αναπόφευκτη· είναι αποτέλεσμα επιλογών. Κι όσο πιο γρήγορα το αναγνωρίσουμε, τόσο πιο γρήγορα μπορούμε να αντιστρέψουμε την πορεία και να δώσουμε ελπίδα σε μικρούς μαθητές και σε ολόκληρες κοινότητες.
from Όλες Οι Ειδήσεις - Dnews https://ift.tt/4xDzqK6
via IFTTT